برخی تاریخ‌نگاران نقل می‌کنند صلاح‌الدین، که در آن زمان کودک بود و در دمشق زندگی می‌کرد، علاقه خاصی به این شهر داشت. اما اطلاعات دقیقی از کودکیش در دسترس نیست. صلاح‌الدین خود نوشته است: «بچه‌ها آنطور تربیت می‌شوند که پدرانشان شدند». به گفته یکی از زندگینامه‌نویسانش، الورهانی، او قادر به پاسخگویی به پرسش‌های علمی در خصوص اقلیدس، الکتاب المجسطی، حساب، و قانون بود. صلاح‌الدین همچنین در قرآن و علوم دینی نیز سررشته داشت تا حدی که منابع متعددی ادعا می‌کنند او بیشتر علاقه‌مند به مطالعه درباره دین بود تا پیوستن به ارتش. شاید پیوستن او به ارتش به این دلیل بود که در زمان جنگهای صلیبی مسیحیان در حمله‌ایی غافلگیرانه اورشلیم را از دست مسلمانان بیرون آوردند. صلاح‌الدین کار خود را در دربار اتابک زنگی از دست نشاندگان سلجوقیان در شامات شروع کرد و بعدها در مصر جانشین وی گردید. فرزند اتابک زنگی یعنی نورالدین پس از مدتی صلاح‌الدین را به همراهی عمویش شیرکوه عازم مصر کرد تا متحدش شاهوار فرمانروای مصر را، که به وسیله یکی از رقبای خویش در مصر طرد شده بود، در مقام خود حفاظت نماید.
مصر در این زمان تحت فرمانروایی یکی از خلفای فاطمی به نام ابو محمود عبدالله بود. شیرکوه و صلاح‌الدین مجبور بودند که با او حسن سلوک داشته باشند. از طرفی صلیبیون فهمیده بودند که اتحاد مصر و شامات برای آنها خطرناک خواهد بود به همین خاطر به شام حمله بردند ولی صلاح‌الدین انها را سخت شکست داد و به عقب راند.
Graf Saladin Damascus.JPG بعد از مرگ نورالدین زنگی، صلاح‌الدین آغاز به بسط قدرت خود نمود. پس از تسلط کامل بر سرزمین مصر، او متوجه سوریه شد و توانست شهر حلب را که تحت حاکمیت پسر نورالدین بودبه تسخیر در آورد او حکومت خود را تا ایران گسترش داد و حجاز و یمن و نوبه و الجزیره را نیز به تصرف در آورد. پس از متحد کردن جهان اسلام، در بهار۱۱۸۷ میلادی صلاح الدین عازم فتح بیت المقدس شد. و در نبرد تاریخی حطین در نزدیکی دریاچه طبریه لشکر صلیبیون را به فرماندهی گی دولوزینیان شکست دادو سپس بیت المقدس را فتح کرد. در ۵ سال بعد از آن او مشغول دفاع از سرزمینهایی بود که از مسیحیان گرفته بود، زیرا ارتشهای اروپایی یکی پس از دیگری از راه میرسیدندو خواهان بازپسگیری بیت المقدّس (اورشلیم) بودند. صلاح‌الدین در نبردی با ریچارد شیردل و صلیبیون آنها را مجبور به ترک قسمت‌های زیادی از خاک فلسطین نمود.
به نظر می‌آید که در آن سالهاصلیبیون به فرماندهی ریچارد شیردل از لحاظ نظامی بر لشکر اسلام برتری داشتند وچند باری در نبردهای رویارو صلاح الدین را شکست دادند. اما این درگیریها به لحاظ سیاسی اهمیت چندانی نداشت و صلاح الدین به واسطه نبوغ سیاسی اش و با ایجاد تفرقه در صفوف صلیبیون موفق به حفظ شهر بیت المقدس شد.
از ویژگیهای برجستهٔ شخصیت صلاح الدین جوانمردی و گذشت او حتی در حق دشمنان بود که الحق قابل مقایسه با بیرحمی و قساوت حریفان اروپایی اش نبود. نمونهٔ این مساله جریان فتح شهر یافا به دست مسلمین در اواخر عمر صلاح الدین است. پس از تسخیر شهر برای اجتناب از قتل و غارت مردم بی دفاع توسط لشکرش ؛صلاح الدین عده‌ای از سربازانش را مامور کرد تا از مردم محافظت کنند. و یا پس از فتح بیت المقدس لشکرش را از غارت مردم شهر بازداشت و با جوانمردی با آنها برخورد کرد.(مراجعه شود به کتاب ((صلاح الدین ایوبی))نوشته آلبر شاندور)
سرانجام و پس از سالها جنگ طرفین تصمیم به صلح گرفتند. قرارداد صلح معروف رمله به سال ۱۱۹۲ به تایید صلاح الدین ایوبی و ریچارد شیردل رسید و بر اساس آن شهر بیت المقدس همچنان تحت الحمایه حکومت اسلام باقی ماند، اما زایرین مسیحی اجازه یافتند که بدون هیچ مانعی به زیارت اماکن مقدس خود بروند. همین طور صلاح الدین حاکمیت صلیبیون را بر بخشی از مناطق ساحلی لبنان و فلسطین می‌پذیرفت.
واقعه‌ای که از آن به عنوان یکی از نکات منفی زندگی صلاح الدین نام میبرندمسالهٔ کشتن شیخ شهاب الدین سهروردی است که بنا به عقیدهٔ بعضی در زندان صلاح الدین در حلب اتفاق می‌افتد. اما روایت دیگری در این زمینه می‌گوید که این اتفاق نه به فرمان صلاح الدین بلکه به دست پسرش که در آن زمان حاکم حلب بوده است و تحت تاثیر علما و روحانیون قشری مذهب سنی رخ داده است. برخی علمای شیعه به بد رفتاریهای او با شیعیان اشاره می‌کنند.
مرگ
صلاح‌الدین بعد از سالها مبارزه و مقاوت در برابر تمامی دشمنان در سال ۱۱۹۳ در دمشق درگذشت. بعد از مرگ او امپراتوری‌اش میان فرزندانش تقسیم گردید.
افضل به حکومت دمشق رسید. عزیز در قاهره و ظهیر در حلب حکومت کردند بعدها حکومت آنها به روسای محلی منتقل شد. تنها حلب تا سال ۱۳۹۰ میلادی در اختیار خاندان ایوبی قرار داشت.
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها: